Ana Sayfa - TR Kangal Forum

Tam Versiyon: Kangal Adının Kökeni
Şu anda arşiv modunu görüntülemektesiniz. Tam versiyonu görüntülemek için buraya tıklayınız.
İlçenin Kangal ismini alışının çeşitli rivayetleri vardır.

• Kangal ilçesi geniş bir vadi içerisinde olup, etrafındaki dağların Kangal şeklinde çevrelenmesine izafeten.
• Kangal’a yerleşen iki düşman aşiretin kan davalarına son vermeleri ile KANKAL şeklinde isim oluştuğu ve şive nedeniyle Kangal’a dönüştüğü.
• Burada yetişen dikenli boz renkli “kangal” yabani otunun çokluğu nedeni ile KANGAL ismini aldığı rivayet olunmaktadır.
• Yerli halkın Anadolu’ya ilk gelen KANGAR Türk boylarından olması dolayısıyla ve zaman değişikliğine uğrayarak KANGAL adını aldığı söylenmektedir
bnim bildiğime göre bu köpek osmanlı bir padişaha hediye edilmiş ve bu köpek anadolda aslanı yenmiş ve padişahın gözdesi olamuş gl zaman git zaman bir seferde sivasın deliktaş mevkiğinde kaybolmuş ve biraz zaman sonra orada bir sürü kangal köpeği ortaya çıkmış
Konu ile ilgili daha önce bir yazı okumuştum paylaşmak istedim.Pc me kopyaladığım için alıntı yaptığım yeri hatırlamıyorum.Muhtemelen Doğan Kartay ile ilgili bir siteydi .

-ALINTIDIR-

İDDİA : "Bu köpeğin ismi yüzyıllardan beri Kangaldır"
Bu tamamen yalan ve yanlış bir inanıştır.

Bu köpeğin isminin Kangal olmasının hikayesi şöyledir: Son çeyrek yüzyıla kadar, hiç kimse Kangal Köpeği ismini kullanmıyordu. Anadolu'da verilen isimler "Çoban İti/Köpeği, Koyun İti/Köpeği, Karabaş" gibi idi. Bu köpeğe Kangal ismi verilmesine neden olan kişiler Bayan Dr. Charmian (Biernoff) Steele, Messrs J. Lloyd, D. Lyth ve Dr. Withof-Keus'dur.

Bayan Dr. Charmian (Biernoff) Steele, daha önce Konya civarında arkeolojik kazı yapan ve 1965 yılında 3 aylıkken edindiği bir erkek ve bir dişi yavruyu İngiltere'ye ilk kez götüren arkeologdur. İlk iki yavru, Konyanın yaklaşık 30 km doğusunda, Konya Karatay ilçesine bağlı, Konya-Karapınar Karayolu üzerinde ki Bakırtolu ve Hayıroğlu köyleridir.

Dr. Steele İngiltere Köpek Kulübü (Kennel Club)ne başvurarak, köpeklerini kayıt ettirmek istedi. Dr. Steele'e köpeklerin hangi ırkdan olduğu sorulduğunda, Türkiye'de bu köpeklere Karabaş dendiğini ve koyun gütmede, bekçi-koruma köpeği olarak kullanıldıklarını belirtti. İngiltere Köpek Kulübü, yeni bir ırk ismi koyma konusunda daha önce bazı problemler yaşamıştı. Bu yüzden sadece Karabaş ismini, ırk ismi olarak kabul etmedi. "Karabaş-Anadolu Koyun Köpeği" ismini sözlüğe bakarak bire bir tercüme etti ve "Karabash-Anatolian Sheep Dog" ismini ırk ismi olarak tescil etti. Fakat Dr. Steele'ın bu isme itiraz etmesi üzerine, İngiltere Köpek Kulübü yeni ismi 1968 yılında "Anatolian Karabash Dog" yani Anadolu Karabaş Köpeği olarak değiştirdi.

1968 yılında Bayan Dr. Steele ile birlikte Messrs J. Lloyd ve D. Lyth Türkiye'ye geldiler ve Gritaurus Arilan ve Gritaurus Melek isimli köpekleri yurt dışına çıkardılar. 2 yıl sonra Messrs J. Lloyd ve D. Lyth Kangal ilçesine geldiler ve buradan Elif ve Atak isimli iki köpeği yurt dışına götürdüler. Messrs J. Lloyd, Kangal'dan getirdiği bu köpeklere izafeten, "Anatolian Karabash Dog" isminin değiştirilerek, bu köpeklere "Kangal Köpeği" isminin verilmesini istedi. Fakat bu isteği kabul edilmedi. Bundan 3 yıl sonra Dr. Withof-Keus Kangal'a geldi ve burada misafir olarak bir müddet kaldı.

İngiltereden birisi siyah maskesiz bir köpek getirdiği için, onlara Karabaş diyemediler ve 1983 yılında üçüncü bir isim geldi. Anadolu Karabaş Köpeği Kulübü (Anatolian Karabash Dog Club) tarafından yapılan tüm itirazlara rağmen, isim İngiliz Köpek Kulübü tarafından Anadolu Çoban Köpeği (Anatolian Shepherd Dog) olarak yeniden tescil edildi. Bu isimlendirmeden sonra, İngiltereye bir çok melez köpek ithal edildi (Broadhead 2003, Reed 2003).

Tesadüfen Kangal ilçesine gelen, burada misafir olan, buradan yavru alan Messrs J. Lloyd, D. Lyth ve Dr. Withof-Keus, sayesinde "Kangal" ismi, yabancılar tarafından ırk ismi olarak tartışıldı ve bu isimlendirme Türkiyeye de yansıdı. Bu kişiler Kangal ilçesine değil de, Kayseri'nin Pınarbaşı İlçesine veya Tokat'ın Zile İlçesine gelmiş, misafir olmuş ve yavru almış olsalardı, bu ırkın ismi "Pınarbaşı Köpeği" veya "Zile Köpeği" olacaktı.


İDDİA : "Kangal Köpeğinin kökeni Sivas Kangaldır"



Bu tamamen yanlış ve yalan bir bilgidir.

Kangal Köpeği mahalli ve bölgesel bir ırk değildir. Denizli Horozu, Van Kedisi gibi sadece dar bir bölgede en iyi örnekleri bulunan bir ırk hiç değildir. Kangal Köpeği Türkiyede koyunun ve daha doğrusu Akkaraman Koyununun bulunduğu her yerde bulunur. Adana, Antalya gibi, yüksek nem ve sıcağın ikisinin bir arada bulunduğu sahil kesimleri hariç, Türkiyenin hemen her yerinde Kangala rastlanabilir.

Coğrafi özelliğinden dolayı, bazı bölgelerde koyunculuk yaygın bir üretim dalı olmuş ve bu bölgelerde Kangal Köpeği daha çok bulunur olmuştur. Mesela Kangal İlçesi bu bölgelerden birisidir. Ama bu köpeğin ismi yanlışlıkla Kangal olarak kalınca, insanlar şöyle bir hisse kapıldılar: Kangal Köpeğinin kökeni Kangal İlçesidir. En iyi örnekleri burada bulunur. Bu tamamen yanlış bir inanıştır.

ABDye ilk Kangal Köpeği Ankaradan, İngiltereye ise Konyadan götürülmüştür. Aslında Kangal Köpeğinin en iyi örnekleri Konyada bulunabilir. Çünkü Konyada ki koyun sayısı yaklaşık 1,8 milyon baştır. Konya, Türkiyede en çok koyuna sahip 2. vilayettir (En çok koyuna sahip 1. vilayet Vandır ve yaklaşık 2,4 milyon baştır. Ama Vandaki koyunların yaklaşık 2,2 milyon başı (“ü) Morkaramandır ve buradaki yetiştiriciler çoğunlukla Kangal yetiştirmezler.). Sivasdaki koyun sayısı ise yaklaşık 600 bin adettir. Beher 100 koyuna bir adet Kangal Köpeği düştüğünü kabul edilirse, normalde Konyada 18 bin, Sivasda 6 bin köpek olur. Nerede daha çok ve kaliteli Kangal bulunabileceği bu basit orantı ile tahmin edilebilir.

Bundan 15-20 yıl önce Kangalın herhangi bir köyünde güzel bir Kangal bulunabilirdi. Ama yanlışlıkla çoban köpeğimizin ismi Kangal Köpeği olarak kaldı. Bu yüzden herkes yavru ve ergin köpek almak için Sivas ve Kangal İlçesine hücum etti. Günümüzde Kangal İlçe merkezi ve çevresindeki köylerde saf Kangal bulmak şans işidir.

Herkesin ya Sivaslı bir öğrenci arkadaşı, ya Sivaslı bir asker arkadaşı veya yanında çalışan Sivaslı bir iş arkadaşı vardır. İnsanlar bu tip dost ahbap ilişkisi neticesinde, Sivas ve Kangaldan enik getirtti ve orada ki sayısını azalttılar.
Kangal Köpeği bir Türkiye Köpek Irkı'dır ve Türk Dünyası'na aittir. Bu ırkın menşei Sivas İli değildir. Ama Türk Çoban Köpeğine yapılan yanlış isimlendirme sonucu, bu köpeğin nesli Sivasta neredeyse tüketildi. Bunu yurt dışından gelen yabancılar da gözlemlemektedir.

Amerikan Kangal Köpeği Kulübü Genel Sekreteri ve Saymanı Sue Kocher, Kangal İlçesine Kangal Köpeklerini incelemeye ilk defa 1996 yılının sonlarında geldim. İkinci gelişim 2001 yılında oldu. Bu 5 yıllık zaman dilimi içinde gerçekleşen değişme inanılmazdı. Bir zaman döndüğüm her köşede göze çarpan büyük koyun sürüleri ve köpeklerin yerini 2001de geldiğimizde, başlarında bazen bir av tüfeğiyle seyahat eden bir çoban ama tamamen köpeksiz büyükbaş hayvan sürüleri almıştı. 1996da çok az Kangal melezi görülürken, 2001de pek çok melezle ve sürü başında daha kalitesiz çoban köpeği ile karşılaştım. şeklinde, bu acı tabloyu ortaya sermektedir (Kaynak: I. Uluslararası Kangal Köpeği Sempozyumu, Sayfa: 107-108).

Kangal (Karabaş) Köpekleri'nin kökeni Orta Asyadır. 11. yy.da Anadoluya akn akn gelen Türkler, muhtemelen yanlarında üç tür hayvan getirmişlerdi; At, koyun ve köpek. At, binek ve araba çekme hayvanı olarak kullanılıyordu. Koyun, hem yolculuk esnasında hazır gıdaları idi. Köpek ise insan, hayvanlar ve eşyalara bekçilik hizmeti için kullanılıyordu. Günümüzde Orta Asya Cumhuriyetlerinde, Kangal Köpeğine benzer köpeklere her bölgede rastlanmaktadır.

Bundan daha önemlisi, Orta Asyadan Anadoluya göç eden Türklerin göç yolu üstünde de Kangal Köpeğine benzer köpekler bulunmaktadır. Fars ve Arapların yaşadığı İranın güney bölgelerinde Kangal Köpeğine benzer boz post renkli köpekler bulunmamaktadır. Ama Azeri Türklerinin yaşadığı ve Orta Asyadan Anadoluya göç eden Türklerin göç yolu üstünde bulunan İranın kuzey bölgelerinde, Kangal Köpeğine fenotipik olarak benzeyen köpekler halen bol miktarda yaşamaktadır. Kangal Köpeğinin orijinini aramaya yönelik, Ocak-2006 tarihinde bu bölgeye bir gezi yapılmıştır. Iran, Afganistan ve Türkmenistana yapılan bu gezide, Kangal Köpeği fenotipinde köpekleri görme ve fotoğraflama imkanı olmuştur.

O bölgede yapılan araştırma ve soruşturmalarda, Kangal Köpeğine benzeyen bu köpeklerin bir çok benzerinin, diğer Orta Asya Cumhuriyetlerinde de bulunduğu öğrenilmiştir. Özbekistan, Kazakistan, Tacikistan, Kırgızistanda bu köpeklerden bulunmaktadır. Moğolistanın batı tarafında, nüfusunun €ini Kazak Türklerinin meydana getirdiği Bayan Ölgiy Vilayeti bulunmaktadır. Burada da, Kangal Köpeği görünümlü köpeklerin, koyun yetiştiricilerin elinde bol miktarda olduğunu öğrenilmiştir.

Anadoludan Orta Asyaya herhangi bir Türk göçü olduğuna dair bir kayıt bulunmamaktadır. Halbuki bu göç bildiğimiz kadarı ile yaklaşık 1.000 yıl önce Orta Asyadan Anadoluya olmuştur. Öyleyse Anadoludaki Kangal ve Akbaş Çoban Köpekleri Orta Asyadan gelmiş olmalıdırlar.
kardeşim mısırda kullanmışlar benim bildiğime görede !!